Obrzęki kończyn dolnych mogą pojawić się u większości z nas niezależnie od wieku. Często wynikają z charakteru wykonywanej pracy, indywidualnych skłonności, zachowań, predyspozycji genetycznych. W sytuacjach szczególnych współtowarzyszą schorzeniom ogólnoustrojowym takim jak na przykład niewydolność krążenia, choroby wątroby, zaburzenia hormonalne, jako wynik reakcji alergicznych lub polekowych. Ogromną grupę stanowią obrzęki pojawiające się w przebiegu niewydolności żylnej lub limfatycznej kończyn dolnych. Szczególnym, wymagającym indywidualnego podejścia problemem klinicznym są obrzęki tłuszczowe kończyn dolnych, występujące nierzadko u osób młodych. Odrębną postać stanowią obrzęki kończyn dolnych pojawiające się w czasie ciąży. Najczęściej wynikają z fizjologicznych procesów zachodzących w organizmie matki. Nierzadko również powstają w przebiegu nasilenia się zmian w obrębie żył głębokich lub powierzchownych kończyn dolnych.
Jak leczyć obrzęki kończyn dolnych ?
- Należy pamiętać o możliwości współistnienia poszczególnych rodzajów obrzęków. Przykładem tego jest obrzęk pochodzenia sercowego, który występuje łącznie z niewydolnością żylną lub limfatyczną kończyn dolnych. Problemy diagnostyczne i terapeutyczne pojawiają się również w przypadku współistnienia obrzęku limfatycznego i żylaków kończyn dolnych. Przebieg leczenia utrudnia często nadmiernie rozwinięta tkanka tłuszczowa. Zatem procesem terapeutycznym powinno się objąć wszystkie składowe obrzęku, a przede wszystkim przyczynę dominującą. W codziennej praktyce poza starannym badaniem fizykalnym w diagnostyce różnicowej obrzęków wykorzystuję się ultrasonografię wzbogaconą o badania naczyniowe. Badaniem tym można ocenić echostrukturę obrzęku – w tym grubość tkanki tłuszczowej, proces jej włóknienia, obecność płynu, jego rozmieszczenie i gęstość. Niezwykle istotna jest ultrasonograficzna dopplerowska ocena stanu żył i tętnic kończyn dolnych, która warunkuje możliwość zastosowania odpowiedniej kompleksowej terapii leczenia obrzęków kończyn dolnych.
- Obrzęk miejscowy może być spowodowany urazem lub stanem zapalnym (np. róża). Obrzęk w obrębie stawów może być związany z ich uszkodzeniem w przebiegu reumatycznego zapalenia stawów, zmian zwyrodnieniowych, urazów czy innych chorób (np. zespół nerczycowy). Z patologii naczyniowych najczęstszą przyczyną obrzęku kończyn dolnych są żylaki. Z punktu widzenia kardiologii, obrzęk kończyn dolnych jest objawem prawokomorowej niewydolności serca.
- Dla żylaków charakterystyczne jest występowanie obrzęku w godzinach wieczornych, po całym dniu pracy szczególnie, jeśli związana jest ona z pozycją stojącą (np. ekspedientka). Dodatkowo dochodzi uczucie ciężkości nóg, często mrowienia, bóle. Ulgę przynosi odpoczynek w pozycji leżącej, najlepiej z lekko uniesionymi nogami. Obrzęk w tej chorobie wynika z niewydolności zastawek żylnych i zaleganiu krwi w kończynach dolnych.
- W przypadku prawokomorowej niewydolności serca zastój krwi dotyczy całej dolnej połowy ciała. Powiększona jest wątroba i śledziona, w ciężkich przypadkach niewydolności rozwija się wodobrzusze. Obrzęk kończyn dolnych, z uwagi na warunki hemodynamiczne, występuje jednak najwcześniej i jest łatwo zauważalny.
Metody leczenia obrzęków kończyn:
- Karboksyterapia Fenix – wprowadzany podskórnie dwutlenek węgla pobudza mikrokrążenie oraz zwiększa drenaż limfatyczny. W ten sposób zmniejsza obrzęki oraz efekty uboczne z nimi związane.